|
|
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
lipiec/sierpień 2018 (nr 2)
|
|
|
|
|
Drodzy Suicydologowie,
choć sezon urlopowy w pełni, a żar leje się z nieba, troska o życie nigdy nie powinna brać wolnego – w duchu tym, zgodnie z harmonogramem, oddajemy w Wasze ręce numer drugi naszego biuletynu. Dziękujemy za komentarze i reakcje dotyczące edycji inauguracyjnej – Wasz pozytywny odzew dobrze wróży przyszłemu rozwojowi inicjatywy! Mamy nadzieję, że znajdzie on przełożenie na coraz bogatsze i przydatniejsze materiały zawarte w kolejnych numerach, nawet w tym nieuniknionym okresie letniego zastoju – ze względu na który, jak na wakacje przystało, postaramy się Was przede wszystkim zainspirować i natchnąć energią do dalszych działań.
Redakcja pozostaje nieodmiennie wdzięczna za przysyłanie pod adres biuletyn.pts@gmail.com wszelkich informacji, którymi chcielibyście się Państwo podzielić w biuletynie. Najnowsze publikacje fachowe czy doniesienia prasowe, przechwycone materiały medialne, napotkane kampanie, projekty in statu nascendioraz nadchodzące i trwające wydarzenia, tak w oddziałach Towarzystwa, jak i na indywidualnych biurkach – wyłowienie z codziennego zalewu informacji tych istotnych dla suicydologa jest wyzwaniem, które zdecydowanie warto jest podjąć wspólnie.
|
|
|
(Liczymy również nadal na pomoc w rozpowszechnianiu biuletynu wśród wszystkich potencjalnych zainteresowanych, a w szczególności przekazanie go PT Członkom oddziałów regionalnych. Adresy chętnych do przystąpienia do subskrypcji – jak też chcących z niej zrezygnować – prosimy wysyłać na podany wyżej adres.)
|
|
|
|
|
|
|
16 lipca w Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie odbyła się sesja panelowa Dialogic Responses to Problems of Late Modernity – An Interdisciplinary Perspective, gdzie niżej podpisani członkowie PTS wygłosili referat pt. Suicide as a monologue in desperate need of dialogue – Towards opening the discourse of hope in postmodern times. Inne wystąpienia podjęły m.in. kwestię dialogicznej kreacji doświadczenia choroby śmiertelnej poprzez przejęcie kontroli nad narracją umierania przez samego chorego, w przestrzeni publicznej. Media społecznościowe na naszych oczach fundamentalnie zmieniają sposoby komunikowania światu stanów kryzysu i innych doświadczeń granicznych, a problem wykorzystywania ich przez samobójców wciąż czeka na naukowe opracowanie.
|
|
|
W dniu 27 lipca z kolei odbyło się płodne spotkanie Mazowieckiego Oddziału PTS-u, którego głównym owocem jest doprecyzowanie planów Towarzystwa z okazji nadchodzącego Światowego Dnia Zapobiegania Samobójstwu. Jako rozwinięcie przeszłych prób – zwłaszcza bezpośredniego przekazu społecznego poprzez ogólnodostępne on-line klipy edukacyjne – zaprojektowane zostały na ten rok szeroko zakrojone działania, o których więcej poniżej.
|
|
|
|
|
Przed nami
Mający miejsce 10 września każdego roku Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom w 2018 stanie pod hasłem Pracując wspólnie by zapobiec samobójstwom. Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego poprzedzać go będzie w Polsce kampania społeczna Życie warte jest rozmowy, mająca na celu detabuizację dialogu pomiędzy osobami przeżywającymi kryzys bądź będącymi po kryzysie a otoczeniem, nieodzownym w ratowaniu potencjalnych samobójców poprzez otwarcie rozmowy o problemie. Kampania uruchomiona zostanie fizycznie w Warszawie, a on-line w całym kraju, już 20 sierpnia wraz z premierą klipu jej towarzyszącego; jej kulminacją zaś będzie odbywający się w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego 10 września w godzinach 10:00-18:30 Dzień Wykładów Otwartych wraz z warsztatami. Prelekcje popularnonaukowe dotyczące różnych aspektów prewencji samobójstwa w społeczeństwie wygłoszą m.in. prof. Brunon Hołyst, prof. Łukasz Święcicki oraz prof. Andrzej Bałandynowicz. Szczegółowe informacje pojawią się wkrótce na stronie Towarzystwa.
|
|
|
Podobne wydarzenia mają miejsce na całym świecie; jednym ze szczycących się najdłuższą tradycją jest Międzynarodowe Sympozjum Suicydologii i Zdrowia Publicznego, odbywające się na Uniwersytecie Sapienza w Rzymie w ścisłym związku z ŚDZS od 10 lat. W tegorocznym obfitym programie wystąpieńznajdują się też prelekcje gości zagranicznych; charakter całości wydaje się przedstawiać dobry wzorzec do naśladowania, sprawdzony na przestrzeni zeszłej dekady. W tym roku po raz pierwszy towarzyszy sympozjum klip rocznicowy, upamiętniający dziesięć lat popularyzacji prewencji na Sapienzie. O krok dalej posunęło się American Association of Suicidology, inicjując 1 sierpnia całoroczny program i serwis prewencyjny pod hasłem Zapobieganie samobójstwom to sprawa nas wszystkich – nie można wszak zapominać, że choć Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom to ważna data skupiająca uwagę oraz organizująca działania popularyzatorów, te starania trwać muszą nieprzerwanie.
|
|
|
Z powrotem na rodzimym poletku: 21 i 22 września w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego odbędzie się IV Konferencja Interdyscyplinarna Zdrowie i Odporność Psychiczna; w poprzedniej edycji udział z prelekcją na temat samobójstw wśród dzieci poniżej lat 14-stu udział wzięły członkinie PTS-u, Aleksandra Kielan i Marlena Stradomska. Harmonogram tegorocznych wystąpień nie został jeszcze obwieszczony, lecz wśród bogatej tematyki i mnogości paneli spodziewać się można interesujących również dla suicydologa wypowiedzi. Zgłoszenia udziału biernego przyjmowane są do 31 sierpnia.
|
|
|
|
|
Publikacje
Stygmatyzacja samobójstw i samobójców jest dobrze znaną, choć nie dość przebadaną naukowo jako samodzielny czynnik przeszkodą na drodze skutecznej pomocy ocalałym; obciążenie anatemą potrafi nie tylko uniemożliwić im powrót do normalnego życia, ale i skierować ich ponownie na drogę autodestrukcji. W niedawnym studium Oexle et al. wykazują jakościowo, że niezależnie od stygmatu choroby psychicznej, stygmatyzacja samej przeżytej próby ma bezpośrednie konsekwencje w prawdopodobieństwie podjęcia kolejnej. Z kolei stosowne w trwającej kanikule badanie opublikowane w najnowszym numerze Nature Climate Changedonosi, na podstawie danych zebranych w USA i Meksyku, iż zmiana klimatu, a zwłaszcza jego ocieplenie, bezpośrednio koreluje ze wzrostem liczby samobójstw. Pozostaje mieć nadzieję, że trwająca globalnie fala upałów nie potwierdzi doraźnie tych wniosków.
W najbliższym czasie staraniami PTS-u wydane zostanie tłumaczenie na język polski Raportu WHO dotyczącego prewencji samobójstw. Redakcja periodyku naukowego Suicydologia przypomina przy tym ponownie, że termin zbierania artykułów do najbliższego, X tomu rocznika ustalony został na 15 września – propozycje tekstów prosimy przysyłać na adres brodniak47@gmail.com.
|
|
|
|
|
W mediach
Sezon ogórkowy jest zawsze łasy na tematy budzące sensację. Niestety, również i w tym roku należą do nich, nie tylko na łamach prasy krajowej, doniesienia o samobójcach, opatrzone mniej czy bardziej celnymi komentarzami. W stosunku do zapatrzonych w śmierć urlopowiczów artykułów internetowych wyróżnia się krótki wywiad przeprowadzony przez serwis WP z psychologiem i kulturoznawcą z SWPS, Przemysławem Staroniem, obalający szkodliwe i stereotypowe twierdzenie: „To niemożliwe, żeby na wakacjach popełnić samobójstwo”. W podobnym duchu popularyzacji wiedzy o problemie: Focus proponuje kalejdoskopowy przegląd informacji o samobójstwie -zjawisku cywilizacyjnym, a nie jedynie konkluzji depresji, oferując szybki wgląd w kilka niezbyt szeroko znanych społeczeństwu aspektów, nadających mu szerszy wymiar i niuans.
|
|
|
Ponieważ, jak już zauważono, wakacje są okresem nie mniej depresjogennym od innych pór roku, warto może podjąć inny aspekt stereotypu i wykorzystać go pozytywnie. Klub sportowy Otwarte Serca Zaciśnięte Pięści – w osobie Sylwii Zaczkiewicz – oferuje w Warszawie pod hasłem Lato z Depresją, dwa razy w tygodniu, treningi przeznaczone specjalnie dla osób zmagających się z tą przypadłością – zgodnie z potwierdzającą się naukowo maksymą starożytnych: anime sana in corpore sano.Inicjatywy takie wykorzystują możliwości mediów społecznościowych do organizowania zupełnie nowatorskich działań wartych rozgłosu i zaiste prospołecznych, ukazując potencjał nieszablonowej, oddolnej samopomocy w higienie i terapii zdrowia psychicznego.
|
|
|
W prasie polskiej i zagranicznej, zwłaszcza brukowej, ostatni tydzień naznaczony jest z kolei próbą wzbudzenia paniki na miarę kolejnego Niebieskiego Wieloryba pod postacią odbywającej się jakoby na platformie WhatsApp gry Momo. Choć wszystko wskazuje na to, że ponownie mamy do czynienia z internetową pseudolegendą, manipulacją i cyberbully’ingiem wykorzystującym narzędzia mediów i komunikatorów społecznościowych z – potencjalnie – śmiertelnymi rezultatami, warto nadmienić, że przynajmniej w Ameryce Południowej reakcja medialna na możliwie powiązane samobójstwo okazała się szybka i sprawna. Choć same zjawiska mogą okazać się wydumane, rozdmuchiwane dla poklasku i kliknięć w ekonomii sieci – to ich istnienie zwiastuje realne ryzyko związane z cyfrowymi platfromami, które powinniśmy lepiej rozpoznać i opanować z wyprzedzeniem.
|
|
|
Bardziej inspirujące wieści z Antypodów – Suicide Prevention Australia rozdała w zeszłym tygodniu nagrody 14-ej edycji corocznej LiFE Award. Zwycięzcą jest Jorgen Gullestrup, absolwent studiów suicydologicznych na Griffith University w Brisbane, z programem MATES in Construction. Efektem skupionego na pracownikach sektoru budownictwa w Australii projektu Jorgena była 8%-owa redukcja liczby samobójstw na przestrzeni 10 lat – wynik ze wszech miar godny naszej refleksji.
|
|
|
Kampanią społeczną, na którą chcielibyśmy zwrócić uwagę w tym miesiącu, jest doskonale realizowana już od 2013 roku i wciąż rosnąca w bohaterów (ponad dwustu) strona Live Through This. Jej koryfeuszką i inicjatorką jest Dese’Rae L. Stage, której motywacją była własna przeżyta depresja i próba samobójcza. Stage zbiera portrety zgłaszających się ocalałych, zarówno tych po próbach, jak i bliskich tych, którzy odeszli, w serii rozbudowanych wywiadów. Składają się one na kompletne życiorysy, własne historie ludzi najróżniejszych, nieoczekiwanych nieraz zawodów czy pochodzenia, których dotknął cień samobójstwa, ale wyszli zeń poprzez otwarcie się i opowiedzenie o swoim doświadczeniu, wpisanie go w kontekst całego życia – tak, by nie było już obezwładniająca ślepą plamką. Ich wypowiedzi nie są jedynie bezkierunkowym świadectwem, ale także odpowiedzią i nawiązaniem kontaktu z czytelnikiem, potencjalnie również zagrożonym przeżytą przez nich sytuacją. Całość dopełniają doskonałe zdjęcia twarzy autorstwa Stage, uchwycające człowieczeństwo po właściwej stronie sytuacji granicznej – bez negacji tego, co zaszło. Strona ma w założeniu pomóc zarówno swoim bohaterom, jak i społeczeństwu w zrzuceniu brzemienia stygmatu samobójstwa przeżytego – poprzez przełamanie strachu przed samą rozmową o nim.
|
|
|
|
|
Potrzebujesz pomocy?
800 70 2222 – bezpłatne Centrum Wsparcia dostępne 24h na dobę, 7 dni w tygodniu | email | czat| 116 123 – bezpłatny Kryzysowy Telefon Zaufania dla dorosłych, dostępny codziennie od 14.00 do 22.00
|
|
|
Redakcja biuletynu
Halszka Witkowska (red. nacz.) – Paulina Durakiewicz – Dominika Filipowicz – Zuzanna Kiwerska – Sebastian Różycki
|
|
