LISTOPAD 15, 2017
Oświadczenie Zespołu Roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia, Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i grupy ekspertów zaangażowanych w zapobieganie samobójstwom w Polsce, w sprawie dyskusji medialnej wokół aktu autodestrukcji i w konsekwencji śmierci 54-letniego mężczyzny.
W ostatnich tygodniach mediach pojawiły się liczne publikacje opisujące publiczny akt samopodpalenia, jaki miał miejsce 19 października 2017r. w Warszawie. Jedni autorzy gloryfikują zachowanie mężczyzny, przedstawiając jego śmierć jako bohaterski akt polityczny, drudzy – deprecjonują je, podkreślając jego chorobę psychiczną. Polaryzowanie w mediach ocen zachowania samobójczego prowadzi często do wzajemnego oskarżania i konfliktów. W skrajnych przypadkach może przyczynić się do naśladowania tej tragicznej śmierci. Publiczne spory wokół samobójczej śmierci mogą pogłębić traumatyczną żałobę u rodziny i bliskich zmarłego oraz nasilić stygmatyzację osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. W kulturach, w których przedstawia się samobójstwo jako akt polityczny/akt odwagi/protest czy zrozumiałą reakcję na trudną sytuację np. w Japonii i w Indiach,
obserwowane są wyższe wskaźniki samobójstw.
Członkowie Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, obserwują z troską fakt łamania podstawowych zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w tym: używanie dramatycznych określeń, przedstawianie samobójstwa jako racjonalnego rozwiązania problemu, szczegółowe opisywanie metody, upowszechnianie treści listu pożegnalnego, używanie sensacyjnych nagłówków, zdjęć, materiałów video, relacjonowanie wielokrotnie tego samego samobójstwa. Zgodnie z zaleceniami WHO należy przede wszystkim informować o tym, jak i gdzie można uzyskać pomoc w sytuacji pojawienia się myśli lub/i planów samobójczych oraz jak pomóc osobom po samobójczej śmierci kogoś bliskiego. Właściwa treść i forma przekazu mogą uratować życie osoby będącej w kryzysie! Należy podkreślać: „Jeśli potrzebujesz pomocy porozmawiaj o problemach z osobą, której ufasz, zadzwoń pod numer 116 123 lub 116 111 lub wejdź na stronę www.pokonackryzys.pl. W sytuacji nagłego zagrożenia życia lub zdrowia zadzwoń pod numer 112.”
Podanie takiej lub podobnej informacji pomocowej powinno stać się standardem w relacjach dotyczących zachowań samobójczych.
Apelujemy do polityków i osób zaangażowanych w życie publiczne, udzielających wywiadów i/lub publikujących w Internecie, do dziennikarzy i osób odpowiedzialnych za media publiczne i niepubliczne, administratorów mediów społecznościowych w Polsce i wszystkich osób mających na względzie dobro publiczne, aby niezależnie od wyznawanej ideologii i opcji politycznej przestrzegali podstawowych zasad dotyczących informowania i komentowania aktów samobójczych. Uważamy, że tragiczne próby pozbawienia się życia i samobójstwa nie powinny być wykorzystywane jako argument w żadnej dyspucie politycznej.
Jednocześnie dziękujemy wszystkim tym, którzy zachowują dużą rozwagę w podejmowaniu trudnego tematu zachowań samobójczych, koncentrując się w swoich przekazach na zapobieganiu samobójstwom, poprzez wskazywanie, jak sobie można poradzić w sytuacji kryzysu psychicznego. Informacje o tym, jak przekazy medialne i społecznościowe mogą przyczynić się do zapobiegania samobójstwom i depresji są dostępne na stronie Ministerstwa Zdrowia.
Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Gmitrowicz
Przewodnicząca Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, przewodnicząca Sekcji Naukowej Suicydologii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Prof. zw. dr hab. dr h.c. Brunon Hołyst
Prezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
Prof. dr hab. n. med. Agata Szulc
Prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Kontakt:
Dr Anna Baran
Przewodnicząca Grupy ds. mediów Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia
E-mail: annabaran00@gmail.com