Oświadczenie zespołu ds. prewencji samobójstw i depresji w sprawie dyskusji medialnej wokół samobójczej śmierci nastolatka

Oświadczenie zespołu ds. prewencji samobójstw i depresji w sprawie dyskusji medialnej wokół samobójczej śmierci nastolatka

10 października 2017

Oświadczenie Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds.  Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia, Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, w sprawie dyskusji medialnej wokół samobójczej śmierci nastolatka.

W ostatnim czasie w mediach pojawiło się wiele publikacji obszernie opisujących samobójczą śmierć nastolatka, w których wskazuje się tylko jedną tego przyczynę i nie informuje, gdzie i jak można w sytuacjach kryzysowych uzyskać pomoc. Taki sposób nagłaśniania problemu wiąże się z dużą szkodliwością nie tylko dla osób z grupy LGBT, ale także dla młodych osób w innych stygmatyzowanych grupach i środowiskach. Szczególnie narażone są osoby w kryzysie psychicznym i/lub cierpiące na zaburzenia psychiczne. Wielokrotnie dowiedziono, że emocjonalne portretowanie i gloryfikowanie samobójstw w mediach przyczynia się do ich naśladownictwa i pociąga za sobą kolejne niepotrzebne śmierci (efekt Wertera). To także dodatkowa trauma dla osieroconej utratą i będącej w żałobie rodziny i bliskich.

Zespół roboczy ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, Stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Suicydologiczne oraz Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, wyrażają głębokie zaniepokojenie brakiem przestrzegania zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących informowania na temat samobójstw w mediach. Osoby doświadczające napiętnowania borykają się często z bólem, cierpieniem, smutkiem i poczuciem beznadziejności. Z emocjami, także tymi najtrudniejszymi, można sobie poradzić bez niszczenia własnego życia i zadawania cierpienia najbliższym. Specjaliści podkreślają, że media mogą wspomagać profilaktykę samobójstw poprzez dawanie nadziei i pokazywanie, że można uzyskać pomoc i pokonać trudne sytuacje (efekt Papageno). Uczmy się komunikować ze sobą bez napiętnowania i bez narażania innych na utratę zdrowia i życia. Informujmy, gdzie można uzyskać pomoc w sytuacji utraty nadziei i pojawienia się myśli lub/i planów samobójczych.

Apelujemy do polityków, ludzi odpowiedzialnych za media publiczne i niepubliczne, administratorów mediów społecznościowych w Polsce i wszystkich osób mających na względzie dobro publiczne, aby niezależnie od wyznawanej ideologii i opcji politycznej, przestrzegali podstawowych zasad dotyczących informowania i odpowiedzialnych sposobów przedstawienia samobójstw w środkach masowego przekazu. Nie przestrzegając ich szkodzimy sobie i innym.

Poniżej podajemy fragment najnowszych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (2017):

  • Podaj aktualne informacje o miejscach, gdzie można szukać pomocy
  • Edukuj opinię publiczną na temat faktów odnośnie samobójstw i prewencji, bez szerzenia mitów
  • Upowszechniaj historie, jak radzić sobie ze stresem życia codziennego i/lub z myślami samobójczymi i o tym, jak uzyskać pomoc
  • Zachowaj ostrożność w opisywaniu samobójstw osób sławnych
  • Zachowaj ostrożność przeprowadzając wywiad z osobami z rodziny i przyjaciółmi osieroconymi przez samobójstwo
  • Historie o samobójstwie mogą mieć wpływ na pracowników mediów
  • Nie umieszczaj historii o samobójstwie na dobrze widocznych miejscach i unikaj ich powielania
  • Nie używaj dramatycznych określeń, nie przedstawiaj samobójstwa jako racjonalnego rozwiązania problemu
  • Nie opisuj szczegółowo metody
  • Nie podawaj szczegółów dotyczących miejsca i lokalizacji
  • Nie używaj sensacyjnych nagłówków
  • Nie używaj zdjęć, materiałów video ani linków społecznościowych.

Jeśli potrzebujesz pomocy porozmawiaj o problemach z osobą, której ufasz, zadzwoń 116 123 lub 116 111 lub wejdź na stronę www.pokonackryzys.pl.
W sytuacji zagrażającej życiu zadzwoń pod numer 112.


  • Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Gmitrowicz
    Przewodnicząca Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. zdrowia publicznego Ministerstwa Zdrowia, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego,
    przewodnicząca Sekcji Naukowej Suicydologii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
  • Prof. zw. dr hab. dr h.c. Brunon Hołyst
    Prezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
  • Prof. dr hab. n. med. Agata Szulc
    Prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
  • Kontakt: Dr Anna Baran
    Przewodnicząca Grupy ds. mediów Zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. zdrowia publicznego Ministerstwa Zdrowia

Poradnik: w jaki sposób pisać o samobójstwie? 

Źródło: www.mz.gov.pl/aktualnosci/oswiadczenie-zespolu-ds-prewencji-samobojstw-i-depresji-w-sprawie-dyskusji-medialnej-wokol-samobojczej-smierci-nastolatka/

Powrót do aktualności