Drodzy Czytelnicy,

Ostatnie miesiące okazały się wyjątkowo ważne dla Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego. 10 września obchodziliśmy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. W ramach kampanii „Życie warte jest rozmowy” zostały zorganizowane Wykłady Otwarte dotyczące zarówno zagadnień z zakresu teorii suicydolgii, jak i prewencji, profilaktyki oraz postwencji. Wydarzenie cieszyło się sporą popularnością wśród licznie zgromadzonych w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego słuchaczy. Warto też odnotować rezonans medialny, jaki towarzyszył tej inicjatywie . Drugą niezwykle istotną kwestią, o której piszemy w Biuletynie, jest przystąpienie Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego do międzynarodowego programu ELLIPSE. Ten ważny projekt jest pierwszą tego typu inicjatywą w Polsce. Współpraca Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego przy tym programie stanowi milowy krok na drodze prowadzącej do zapobiegania samobójstwom w naszym kraju. Dodatkowo należy podkreślić i to, że udało się połączyć siły członków naszego Towarzystwa z przedstawicielami organizacji polskich i zagranicznych zajmujących się profilaktyką i prewencją. Dzięki działaniom podjętym na szeroką skalę mówimy coraz głośniej o tym, że samobójstwom można zapobiegać! Wysiłek nas wszystkich pomaga nie tylko łamać rozpowszechnione w społeczeństwie stereotypy, ale także ratować życie ludzkie!

Redaktor Naczelna Halszka Witkowska

(Redakcja pozostaje wdzięczna za wsparcie w kolportażu biuletynu wśród zainteresowanych, w tym członków oddziałów regionalnych PTS. Zainteresowanych subskrypcją, jak i jej zerwaniem, prosimy o kontakt pod podany wyżej adres.)

Wydarzenia

10 września obchodziliśmy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. Z tej okazji w ramach kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy” w Bibliotece Uniwersyteckiej przy ulicy Dobrej 55 w Warszawie odbyła się kolejna odsłona Wykładów Otwartych. Głównym celem było przybliżenie szerokiej publiczności podstawowej wiedzy na temat zapobiegania samobójstwom w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dużej liczby samobójstw wśród mężczyzn. Wydarzenie, sfinasowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, zorganizowały Instytut Psychiatrii i Neurologii oraz Stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Suicydologiczne we współpracy z Wydziałem „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Równolegle do wykładów, przez cały czas trwania wydarzenia, każdy potrzebujący rozmowy uczestnik mógł skorzystać z konsultacji u dyżurujących w Pokojach Wsparcia specjalistów. W ramach kampanii społecznej został także nakręcony spot “Męska sprawa”, którego oficjalna premiera odbyła się w trakcie wydarzenia. Podczas wykładów możliwa była także rozmowa z twórcami, jak również spotkanie z ambasadorem kampanii – Michałem Czerneckim.

Jednym z użytkowników takiej platformy jest Oliver Thorn, szerzej znany pod swoim pseudonimem z platformy Youtube – Philosophy Tube. Prowadzi on kanał, na którym od wielu lat przedstawia różnorodne zagadnienia związane z filozofią. Jakiś czas temu na jego kanale pojawił się film zatytułowany “Suic!de and Ment@l He@lth”, w którym youtuber nie tylko mówił o problemie samobójstwa i zdrowia psychicznego w społeczeństwie, ale także podzielił się z widzami swoimi przeżyciami związanymi z kryzysem psychicznym i próbą samobójczą. Kilka tygodni po tym wydarzeniu ogłosił on, że podejmie się on przeczytania wszystkich dzieł Williama Shakespeare’a na głos, na żywo, na swoim kanale na platformie streamingowej Twitch w celu zebrania pieniędzy na organizację zajmującą się dbaniem o zdrowie psychiczne Samaritans. Po kilku dniach czytania z krótkimi przerwami na sen, Oliver Thorn zakończył swoje zadanie 31 sierpnia. Ostatecznie udało mu się uzbierać nieco ponad 100 tysięcy funtów. Zapis całego wydarzenia można obejrzeć na kanale Philosophy Tube w serwisie Twitch.

W Polsce w 2017 roku doszło do 4482 samobójstw. W tym samym czasie w wypadkach drogowych zginęło 2831 osób. Istnieje potrzeba rozwoju umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysu psychicznego i zapobiegania samobójstwom u ogółu społeczeństwa poprzez podejście empatyczne, a nie oceniające prowadzące do poświecenia chwili dziennie na konkretne działanie. Jest to szczególnie istotne dla nauczycieli akademickich oraz studentów, szczególnie tych, którzy kształcą i kształcą się w kierunkach medycznych, pielęgniarstwa, psychologii, socjologii czy tych związanych z mediami. Podnoszenie umiejętności i zapraszanie do korzystania z narzędzi cyfrowych, które mogą być wykorzystywane przez osobę w kryzysie samobójczym, w tym studenta lub nauczyciela akademickiego, może uratować życie. Jednym z tych narzędzi jest tworzona właśnie platforma e-learningowa. Od września 2019 w ramach unijnego programu ERASMUS+ Polskę reprezentują w tych działaniach Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Warszawski. W projekcie uczestniczy także Uniwersytet Medyczny (Wiedeń), szwedzki Region Blekinge oraz organizacje pozarządowe z Węgier, Norwegii i Szwecji. Żaden z tych krajów nie dysponuje na poziomie szkolnictwa wyższego programem e-learningowym w obszarze zapobiegania samobójstwom. Projekt ELLIPSE stara się wypełnić tę lukę przez podnoszenie umiejętności z uwzględnieniem potrzeb i preferencji studentów i nauczycieli akademickich, co jest szczególnie ważne w sytuacji niedoborów na rynku pracy. Osiągnięte zostanie to poprzez stworzenie platformy e-learningowej dla studentów i nauczycieli akademickich na temat zapobiegania samobójstwom wraz z podręcznikiem i bezpłatną aplikacją samopomocową. Projekt rozpocznie się w Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom (10 września 2019) i będzie trwał przez 3 lata.

Publikacje

Seniorzy są jedną z grup najbardziej narażonych na zachowania samobójcze. W celu otwarcia dyskusji na temat polepszenia opieki senioralnej niedawno nakładem wydawnictwa naukowego SCHOLAR ukazała się książka pt. Koordynowana opieka senioralna. Senior w społeczeństwie pod red. Agnieszki Pawlak i Pawła Przyłęckiego. Pośród artykułów w niej zawartych na uwagę zasługuje rozdział autorstwa członka Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, dr. Krzysztofa Rosy, zatytułowany Zachowania ryzykowne seniorów. Badacz szczegółowo omawia zachowania samobójcze tej grupy społecznej, przedstawia także skalę zjawiska i czynniki ryzyka. Autor opisuje studia przypadków, jak również wyzwania i role, z jakimi wiąże się praca koordynatora opieki senioralnej w kontekście działań profilaktycznych.

W mediach

Wykłady Otwarte zorganizowane 10 września 2019 roku w ramach kampanii Życie warte jest rozmowy spotkały się z pozytywnym odbiorem w mediach. Na stronach największych portali w Polsce pojawiły się informacje na temat zarówno idei kampanii, jak i działaniach związanych z prewencją samobójstw. Portale informacyjne takie jak TVN24, niedziela.pl, Polska The Times i wiele innych opublikowały reportaże lub wywiady dotyczące zapobiegania samobójstwom, w którym przytaczały statystyki dotyczące samobójstw w Polsce i na świecie, a także mówiły o numerach pomocowych i sposobach, w jaki każdy może pomóc osobom w kryzysie. Informacje o Wykładach Otwartych pojawiły się także w nowych mediach, między innymi w internetowym talk-show 20m2, prowadzonym na Youtube przez Łukasza Jakóbiaka.

Jedną z najbardziej znanych organizacji niosących pomoc osobom w kryzysie psychicznym jest brytyjskie Samaritans. Organizacja oferuje całodobowy telefon zaufania, prowadzi szkolenia z zakresu profilaktyki i prewencji samobójstw, a także rozpowszechnia wiedzę na temat dbania o zdrowie psychiczne. Jednym z najnowszych przedsięwzięć fundacji jest kampania Small talk Saves Lives. Ma ona za zadanie zachęcić oczekujących na dworcach kolejowych do zwracania uwagi na osoby potrzebujące wsparcia psychicznego. Według badań przeprowadzonych przez uniwersytety w Middlesex i Westminster nawet krótka rozmowa może odwieźć osobę w kryzysie od popełnienia samobójstwa. Ze statystyk wynika, że na jednego samobójcę przypada sześć osób uratowanych na dworcu przez przechodniów. Dzięki tej akcji Samaritans mają nadzieję wpłynąć na zainteresowanie drugim człowiekiem, który być może potrzebuje wsparcia. Na stronie kampanii znajdują się również informacje, jak rozpoznać, że ktoś jest w kryzysie, jak rozpocząć rozmowę i gdzie szukać pomocy.

Kryzys psychiczny nadal wydaje się być tematem tabu dla wielu Polaków. Z drugiej strony nawet co czwarty Polak przynajmniej raz w życiu doświadcza takiego kryzysu. W celu wyjaśnienia, czym dokładnie jest taki kryzys i popularyzacji prewencji na stronie polskiobserwator.de pojawił się wywiad z psychiatrą Joanną Krzyżanowską-Zbucką, ordynatorką Oddziału Zapobiegania Nawrotom Instytutu Psychiatrii i Neurologii. W wywiadzie przeprowadzonym przez Wiktora Szczepanika z Polskiej Agencji Prasowej lekarka odpowiada na pytania, które mogą nurtować wiele osób niedoświadczonych z radzeniu sobie z kryzysem psychicznym bliskich lub nawet swoim własnym. Wyjaśnia między innymi, jakie objawy występują najczęściej, jak zapobiegać nawrotom takiego kryzysu, czy też jak długo może on trwać i w jaki sposób można sobie z nim radzić. W czasie rozmowy stara się ona również przekazać dobre praktyki dotyczące prewencji i profilaktyki samobójstwa, a także przybliża statystyki dotyczące tych zjawisk wśród Polaków.

Samobójstwa mężczyzn to problem, który 10 września przybliżały Wykłady Otwarte prowadzone w ramach kampanii „Życie warte jest rozmowy”. Zjawisko to obecne jest nie tylko w naszym kraju. Na terenie Irlandii od czerwca 2019 roku grupa Samaritans prowadzi akcję “Talk to us”. Ma ona promować wśród mężczyzn korzystanie z telefonów pomocowych oraz pokazanie, że w życiu każdego człowieka jest ktoś, kto się o niego troszczy i kto może przeznaczyć swój czas na rozmowę. Według badań przeprowadzonych przez tę fundację jeden na czterech mężczyzn w kryzysie suicydalnym nie szuka pomocy, ponieważ czuje, że nie ma komu zaufać. Kampania promująca telefony pomocowe ma sprawić, że większa liczba mężczyzn przełamie swój strach przed szukaniem pomocy i w momencie kryzysu zadzwoni na całodobowy numer prowadzony przez organizację.

Zachęcamy do zapoznania się z ciekawym filmem:

Potrzebujesz pomocy?

800 70 2222 – bezpłatne Centrum Wsparcia dostępne 24h na dobę, 7 dni w tygodniu | email | czat |

116 123 – bezpłatny Kryzysowy Telefon Zaufania dla dorosłych, dostępny codziennie od 14.00 do 22.00

Redakcja biuletynu

Halszka Witkowska (red. nacz.) – Paulina Durakiewicz – Dominika Filipowicz – Zuzanna Kiwerska – Sebastian Różycki – Andrzej Gawliński – Adrian Sobolewski

Korekta merytoryczno-językowa

Anna Baran – Daria Biechowska – Jolanta Palma