Drodzy Czytelnicy,

samobójstwo to gest ostateczny będący manifestacją wolności wyrażającej się w decyzji o własnej śmierci. Nie jest to jednak manifestacja wolnej woli, gdyż samobójcy często podejmują decyzję spowodowaną brakiem możliwości dalszego życia, a nie chęcią odebrania go sobie – o tym aspekcie autodestrukcji zawsze przypomina w swoich książkach profesor Brunon Hołyst. Skoro samobójstwo jest faktem kulturowym i zjawiskiem społecznym, trudnym do zrozumienia i zaobserwowania na co dzień, to jednym z możliwie przystępnych sposobów na jego poznanie jest obserwacja wytworów kultury poruszających ten wątek. Z uwagi na ludzką skłonność do zastępowania rzeczywistości fikcją przy tworzeniu wyobrażenia o samobójstwie, koniecznym staje się przyjrzenie temu wizerunkowi, gdyż ma on wpływ nie tylko na społeczną wiedzę i wyobraźnie obejmujące zjawisko samobójstwa, ale też odciska się na osobie myślącej o dobrowolnej śmierci. Istnieją mocne dowody na rzecz twierdzenia o wpływie mediów na zachowania samobójcze, trudno zatem bagatelizować potrzebę badań wytworów kultury, w których podejmowano wątek suicydalny. Dowodem na oddziaływanie kultury na możliwe zachowania samobójcze jednostki jest element naśladownictwa zakorzeniony w zjawisku samobójstwa, przejawiający się chociażby w genezie zjawiska, jakim jest „efekt Wertera”. Biorąc pod uwagę potrzebę namysłu nad kulturą w kontekście autodestrukcji człowieka, postanowiliśmy poświęcić temu zagadnieniu kolejne wykłady otwarte kampanii „Życie warte jest rozmowy”. Serdecznie zapraszamy do udziału i dyskusji.

(Redakcja pozostaje wdzięczna za wsparcie w kolportażu biuletynu wśród zainteresowanych, w tym członków oddziałów regionalnych PTS. Zainteresowanych subskrypcją, jak i jej zerwaniem, prosimy o kontakt pod podany wyżej adres.)

Szanowni członkowie Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego w związku ze zbliżającym się końcem 2019 roku przypominamy o obowiązku opłacenia składki członkowskiej na konto Towarzystwa

50 1090 1043 0000 0001 3211 0750

Regularne opłacanie przez Państwa składek przyczynia się do wspierania codziennej działalności PTS.
Daria Biechowska

Wydarzenia

22 listopada w ramach kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy” w siedzibie Związku Polskich Artystów Plastyków przy ul. Mazowieckiej 11a w Warszawie odbędą się Wykłady Otwarte pod hasłem: „Kultura(l)nie o życiu. Samobójstwo w zwierciadle kultury” poświęcone zagadnieniu samobójstwa i sposobom przedstawiania go w dziełach kultury. Dzieła kultury mają wielki wpływ na kształtowanie otaczającej nas rzeczywistości. Wykreowany w nich obraz świata bywa na tyle sugestywny, że w odbiorcy rodzi się pragnienie, by fikcja się urealniła, by stała się częścią życia. Sytuacja taka miała miejsce po opublikowaniu „Cierpień młodego Wertera”, gdy wielu młodych mężczyzn zdecydowało się pójść w ślady bohatera powieści Goethego odbierając sobie życie. Werter wyszedł poza ramy literatury, stając się fenomenem o ogromnej skali oddziaływania. Obecność motywu samobójstwa w filmie, literaturze, muzyce, a także coraz częściej w świecie cyfrowym, generuje potrzebę podjęcia w gronie twórców kultury dyskusji na jego temat.
W czasie wydarzenia odbędzie się panel dyskusyjny, w czasie którego zaproszone osoby wezmą pod rozwagę m.in. wpływ dzieła kultury poruszającego tematykę suicydalną na osobę w kryzysie, a także podejmą temat mitu przeklętego artysty-samobójcy, który znajduje swoje odzwierciedlenie w życiorysach twórców. Równolegle do wykładów, przez cały czas trwania wydarzenia, każdy potrzebujący rozmowy uczestnik będzie mógł skorzystać z konsultacji u dyżurującego w Pokoju Wsparcia specjalisty.
Udział w wykładach jest bezpłatny, organizatorzy zapewniają catering i lunch. Wydarzenie organizuje w ramach Narodowego Programu Zdrowia Instytut Psychiatrii i Neurologii oraz Stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Suicydologiczne we współpracy z Wydziałem „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Zapisy i rejestracja na wydarzenie odbywa się przez internetowy formularz.

Prawnicy w swojej pracy, zarówno teoretycznej, jak i praktycznej, często muszą zmierzyć się z problemem samobójstwa, śmierci czy eutanazji. W celu poszerzenia wiedzy na temat tych zagadnień pod kątem nauk prawniczych Zachodniopomorski Oddział Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego oraz Koło Naukowe Teoretyków Suicydologii funkcjonujące przy Katedrze Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego zapraszają do udziału w Konferencji Naukowej „Samobójstwo w prawie polskim i naukach pokrewnych”. Wydarzenie organizowane jest 12 grudnia 2019 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Organizatorzy zapraszają na konferencję nie tylko prawników, ale także suicydologów, psychologów, psychiatrów, socjologów i przedstawicieli wszystkich dyscyplin naukowych, którzy w ramach swoich badań zmagają się z problematyką śmierci i samobójstwa. Osoby zainteresowane uczestnictwem proszone są o wysyłanie zgłoszeń i abstraktów przez formularz kontaktowy do 23 listopada 2019 r.

Według badań WHO jedna na cztery osoby mierzy się z zaburzeniami psychicznymi. Często osoby te mają problem ze znalezieniem pomocy i poradzeniem sobie ze swoimi problemami, co może prowadzić nie tylko do wielu komplikacji, ale nawet śmierci. Ogólnopolska konferencja naukowa “Zdrowie psychiczne wyzwaniem naszych czasów” to wydarzenie, które skupia się na akademickiej dyskusji i wymianie wiedzy i doświadczeń związanych z tymi tematami. Uczestnicy będą mogli wysłuchać wystąpień zaproszonych gości, ale także przedstawić swoje własne badania lub poster naukowy. W ramach konferencji, która odbędzie się 5 grudnia 2019 r. w Lublinie, zostaną poruszone zagadnienia związane z profilaktyką i leczeniem zaburzeń psychicznych, opieką nad osobami chorymi oraz identyfikacją pierwszych symptomów. Do udziału zaproszeni są nie tylko pracownicy naukowi, ale także studenci, doktoranci, przedstawiciele placówek oświatowych i pomocy społecznej.

Publikacje

Wykrywanie osób, które doświadczają myśli samobójczych, jest jednym z najtrudniejszych zadań stojących przed osobami zajmującymi się prewencją samobójstw. Zespół badaczy (Atika Mbarek, Salma Jamoussi, Anis Charfi, Abdelmajid Ben Hamadou) z University of Sfax w Tunezji i Carnegie Mellon University w Katarze postanowił zbadać sposób, w który ludzie doświadczający ideacji samobójczej mówią o swoich planach w internecie, oraz możliwość wykrywania takich osób dzięki programom opierającym się na uczeniu maszynowym. Artykuł o tej tematyce pojawił się w publikacji Proceedings of the 15th International Conference on Web Information Systems and Technologies (WEBIST 2019). Pierwszym krokiem w badaniu było przeanalizowanie wpisów na platformie Twitter, które wprost mówiły o planach samobójczych, i wyizolowanie cech wspólnych dla takich wpisów, jak na przykład pora dnia, kiedy zostają umieszczone, lub określone frazy, które często się powtarzają. Następnie te dane wraz z próbkami wpisów osób, które faktycznie popełniły samobójstwo, zostały użyte jako baza dla programów sztucznej inteligencji, których zadaniem było wyszukiwanie podobnych profili na platformie Twitter. Pierwsze eksperymenty wykazały wysoką skuteczność napisanych programów, których efektywność sięgała 86% trafnych wyszukań. W przyszłości zespół badawczy planuje stworzenie podobnych programów dla innych mediów społecznościowych.

Internet jest wszechobecny w codziennym życiu, a sposób jego użytkowania może być odzwierciedleniem nie tylko upodobań danej osoby, ale także jej stanu psychicznego. Wiele badań jest poświęconych korelacji fraz wyszukiwanych w wyszukiwarce Google ze wskaźnikami samobójstw. Artykuł Search Trends Preceding Increases in Suicide: A Cross-correlation Study of Monthly Google Search Volume and Suicide Rate using Transfer Function Models, autorstwa Joo-Young Lee, który ukazał się w Journal of Affective Disorders, zajął się analizą fraz popularnych w danych miesiącach w wyszukiwarce Google i ich korelacją ze wskaźnikami samobójstw w latach 2004-2017 w Stanach Zjednoczonych. Analiza objęła 89 fraz, spośród których 31 wykazało definitywny związek ze zmianami we wskaźnikach samobójstw. Badanie wskazuje, że szczególnie zmiany w wyszukiwaniach terminów takich jak “generalized anxiety disorder”; “anxiety disorder”; “laid off”; “sleep problem” wpływały na późniejsze zmiany we wskaźnikach samobójstw. Autor badania wiąże możliwość przewidywania przyszłych samobójstw głównie z popularnością wyszukiwania tych fraz, jednak wskazuje na konieczność dalszych badań w tej dziedzinie.

W mediach

Osoby LGBTQ+ są jedną z grup społecznych najbardziej narażonych na myśli samobójcze i depresje. Według danych Kampanii Przeciw Homofobii w Polsce myśli samobójczych doświadcza prawie 70% młodzieży LGBTQ+. Artykuł portalu Wysokie Obcasy przybliża problemy, z którymi borykają się młodzi ludzie identyfikujący się jako geje, lesbijki, osoby biseksualne, transpłciowe i nieheteronormatywne. W artykule przytoczone są historie osób, które w czasie nauki w szkołach doświadczyły przejawów nietolerancji ze strony nauczycieli, a nawet namawiania do samobójstwa przez swoich rówieśników. Jednak w artykule opisana jest również oddolna inicjatywa uczniów, którzy w ramach akcji “Tęczowy Piątek” mają zamiar okazać wsparcie osób LGBTQ+ w swoich środowiskach, a także zwrócić uwagę na problem nietolerancji i braku wystarczającego wsparcia psychologicznego dla tych osób.

Depresja może objawiać się na wiele sposobów i dotknąć osoby w różnym wieku i różnej sytuacji życiowej. Często jednak mówi się o jej wszechobecności wśród ludzi młodych, którzy w szczególnym stopniu narażeni są na tę chorobę. O szczególnej formie depresji opowiada w wywiadzie dla portalu internetowego Gazety Wyborczej Sławomir Murawiec, psychiatra i rzecznik Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Wspomina on o szczególnej formie depresji, która w jego doświadczeniu często dopada studentów. Nazywa on tę formę depresji “depresją narcystyczną”. Objawia się ona odcięciem się od obowiązków, zarówno uniwersyteckich, jak i domowych, załamaniem życia prywatnego i zawodowego. Są to osoby, które miały wysokie aspiracje w życiu, które myślały, że będą mogły osiągnąć wszystko, a swoimi czynami będą mogły zmienić świat na lepsze. Spotkanie z realiami życia sprawia, że przytłacza ich własna ambicja i nie potrafią funkcjonować, nie wychodzą z domu i rezygnują z jakichkolwiek aktywności. Psychiatra tłumaczy także skąd pojawiają się wyobrażenia o wielkich możliwościach młodych ludzi i dlaczego nie wytrzymują one zderzenia z realiami życia. To zderzenie często nie kończy się tylko na depresji, ale prowadzi także do autoagresji, a nawet myśli samobójczych, a osoby, które są nimi dotknięte nie chcą zgłaszać się do lekarzy po pomoc. Sławomir Murawiec wspomina, że jest to problem, który niesie ze sobą duże konsekwencje, ale można z nim walczyć i mu przeciwdziałać.

Artykuł w serwisie internetowym czasopisma Rzeczpospolita podejmuje problem samobójstw kobiet dotkniętych przemocą ze strony swoich partnerów. Tekst przytacza badania przeprowadzone na zlecenie francuskiego rządu, według których przynajmniej 217 kobiet popełniło samobójstwo w 2018 z tego powodu. Francuskie Ministerstwo Równości zapowiedziało powzięcie kroków, które mają doprowadzić do zmniejszenia problemu przemocy domowej we Francji. W planach są między innymi zmiany w kodeksie karnym. Dzięki nowym przepisom partnerzy, których czyny doprowadzą partnerkę do popełnienia samobójstwa, mają być karani za wymuszenie samobójstwa. Obecnie francuskie prawo przewiduje karę do trzech lat pozbawienia wolności za nękanie partnera, jednak nie ma w nim szczegółowych instrukcji dotyczących przypadków, kiedy to nękanie doprowadzi ofiarę do samobójstwa. Nowe przepisy przewidują wydłużenie maksymalnej kary do 20 lat pozbawienia wolności.

Zachęcamy do zapoznania się z ciekawym filmem:

Potrzebujesz pomocy?

800 70 2222 – bezpłatne Centrum Wsparcia dostępne 24h na dobę, 7 dni w tygodniu | email | czat |

116 123 – bezpłatny Kryzysowy Telefon Zaufania dla dorosłych, dostępny codziennie od 14.00 do 22.00

Redakcja biuletynu

Halszka Witkowska (red. nacz.) – Paulina Durakiewicz – Dominika Filipowicz – Zuzanna Kiwerska – Sebastian Różycki – Andrzej Gawliński – Adrian Sobolewski

Korekta merytoryczno-językowa

Anna Baran – Daria Biechowska – Jolanta Palma